W 2019 roku światło dzienne po raz pierwszy ujrzał ranking #MaluchyNaBrzuchy, czyli ranking porodówek pod względem przestrzegania dwugodzinnego i nieprzerwanego kontaktu skóra do skóry po porodzie. Obecnie możemy przyjrzeć się już czwartej edycji rankingu.
Kontakt skóra do skóry po porodzie
Przypomnijmy najpierw, że kontakt skóra do skóry po porodzie między matką i dzieckiem jest niepodważalnym prawem. Możemy o nim dokładnie przeczytać w Standardzie Organizacyjnym Opieki Okołoporodowej. Przerwać ten kontakt może jedynie wola matki, lub bezpośrednie zagrożenie życia matki lub dziecka. W praktyce dziecko po urodzeniu się powinno znaleźć się na brzuchu matki i tam zostać nieprzerwanie przez minimum 2 godziny po porodzie. W tym czasie nikt nie zabiera dziecka, nie myje go, nie waży, nie mierzy a ocena w skali APGAR odbywa się właśnie na brzuchu mamy. Niestety, jak pokazuje ranking a także raport „Maluchy na brzuchy” często się tak nie dzieje.
Ranking i raport „Maluchy na brzuchy”
Pierwszy ranking „Maluchy na brzuchy” został opublikowany 1.09.2019 roku. Jego celem było przede wszystkim pokazanie dobrych praktyk. Uhonorowane zostały szpitale realizujące prawo do dwugodzinnego i nieprzerwanego kontaktu skóra do skóry po porodzie drogami natury w minimum 70% (na podstawie ankiet Fundacji Rodzić po Ludzku1) oraz szpitale, które w minimum 70% realizowały kangurowanie dziecka przez osobę towarzyszącą po cesarskim cięciu.
Od 2020 roku ranking został uzupełniony o szmaragdowy medal dla szpitali, które realizują w minimum 30% bezpośredni kontakt skóra do skóry między matką i dzieckiem po cesarskim cięciu (jeszcze na sali operacyjnej – dziecko zostaje położone na piersi matki). W 2020 roku powstał również pierwszy obszerny raport „Maluchy na brzuchy”, który następnie został złożony do Ministerstwa Zdrowia.
Ranking 2022
W tym roku do rankingu weszło 58 szpitali z całej Polski. 16 szpitali otrzymało złoty medal za realizowanie kontaktu skóra do skóry po porodzie drogami natury w minimum 80%. 25 szpitali otrzymało srebrny medal za realizowanie kontaktu skóra do skóry po porodzie drogami natury w 70-79%. 11 szpitali otrzymało brązowy medal za kangurowanie dziecka przez osobę towarzyszącą po porodzie przez cesarskie cięcie w minimum 70%. 6 szpitali otrzymało szmaragdowy medal za realizację w minimum 30% bezpośredniego kontaktu skóra do skóry między matką i dzieckiem po cesarskim cięciu.
W opracowaniu jest jeszcze pełny raport, który ukarze się najprawdopodobniej w drugiej połowie września, ale już teraz można powiedzieć, że spektakularnych zmian nie widać2. Owszem z powodu pandemii spadła ilość dzieci kangurowanych przez osobę towarzyszącą po urodzeniu drogą cesarskiego cięcia, ale to w zasadzie jedyne zmiany, które faktycznie można zaobserwować w ostatnim czasie. Od pierwszego rankingu zwiększyła się ilość szpitali, które się w nim znalazły i przede wszystkim szpitale, które już były w rankingu, radzą sobie coraz lepiej.
Kontakt skóra do skóry w Cieszynie i okolicach
Województwo śląskie radzi sobie z kontaktem skóra do skóry po porodzie całkiem nieźle. Można powiedzieć, że dane wskazują, że realizacja tego prawa jest u nas ponad przeciętna. Aż 11 szpitali z 34 ocenionych znalazło się w rankingu. Niestety szpital w Cieszynie, ani żadna z pobliskich placówek nie zostały wyróżnione. Najbliższego szpitala, który realizuje prawo do dwugodzinnego i nieprzerwanego kontaktu skóra do skóry po porodzie w dużym stopniu szukać należy w Żorach.
Jak zmienić rzeczywistość na porodówkach
Takie akcje, jak ranking #MaluchyNaBrzuchy, są bardzo potrzebne. Przede wszystkim pokazują one dobre praktyki. Dzięki temu szpitale mogą się tymi dobrymi praktykami dzielić ze sobą i pracować nad poprawą przestrzegania standardów u siebie. Jednakże zmianę mogą przynieść również działania każdej kobiety, która przygotowuje się do porodu. Warto poznać, czym jest dwugodzinny i nieprzerwany kontakt skóra do skóry po porodzie i jakie ma zalety. Nie zapomnijcie również o poznaniu praw, jakie każda pacjentka ma wchodząc do szpitala. Pytajcie, mówcie o swoich potrzebach i korzystajcie ze swoich praw. To są również działania, które zmieniają polskie położnictwo na lepsze.
Olga Vitoš
- Ankiety Fundacji Rodzić po Ludzku może wypełniać każda kobieta, która urodziła w Polsce. Wybrane wyniki ankiet są dostępne na portalu www.gdzierodzic.info. Aby szpital mógł zostać oceniony, musi mieć minimum 30 wypełnionych ankiet z ostatnich 3 lat. Zapraszamy do wypełniania ankiet (www.ankieta.rodzicpoludzku.pl).
- Raport będzie dostępny na stronie www.maluchynabrzuchy.pl. Tam również można zobaczyć pełny ranking z tego roku i wszystkie wcześniejsze rankingi oraz raporty.
Olga Vitoš – doula, Certyfikowany Doradca Laktacyjny, instruktorka hipnoporodu, jedna z inicjatorek akcji #MaluchyNaBrzuchy i #TulimyMamy, Strażniczka Rodzić po Ludzku na Śląsku.
