Ranking “Maluchy na Brzuchy” to ranking szpitali pod względem przestrzegania prawa do dwugodzinnego i nieprzerwanego kontaktu skóra do skóry po porodzie. To jedyny taki ranking w Polsce. Dzisiaj chcemy Wam przekazać, jak w tym rankingu w 2024 roku wypadło województwo śląskie ze szczególnym uwzględnieniem jego południowej części.
Skąd się wziął ranking “Maluchy na Brzuchy”
Ranking powstał z inicjatywy Strażniczek Rodzić po Ludzku. Miał być ukłonem w stronę szpitali, które przestrzegają prawa do dwugodzinnego i nieprzerwanego kontaktu skóra do skóry po porodzie. Pierwszy ranking powstał w 2019. Następnie od 2020 razem z rankingiem powstawał pełny i szczegółowy raport o kontakcie skóra do skóry po porodzie w Polsce. Każdego roku raport jest przekazywany do Ministerstwa Zdrowia. Pod koniec 2023 roku inicjatywa “Maluchy na Brzuchy” została włączona do Stowarzyszenia Tulimy Mamy.
Jak wygląda ranking
Ranking powstaje na podstawie wyników ankiet “ Głos Matek “ Fundacji Rodzić po Ludzku. Ankiety wypełniane są przez kobiety po porodzie. Ranking każdego roku przeprowadzany jest w sierpniu, aby został opublikowany 1.09. W tym roku również tak było. W rankingu przyznawane są 4 medale:
- złoty – za realizowanie dwugodzinnego i nieprzerwanego kontaktu skóra do skóry w minimum 80% przypadków porodów drogami natury,
- srebrny – za realizowanie dwugodzinnego i nieprzerwanego kontaktu skóra do skóry w 70-79% przypadków porodów drogami natury,
- brązowy – za kangurowanie przez osobę towarzyszącą po cesarskim cięciu w minimum 70% przypadków,
- szmaragdowy – za realizowanie bezpośredniego kontaktu skóra do skóry po porodzie przez cesarskie cięcie między matką a dzieckiem jeszcze na sali operacyjnej (położenie dziecka na piersiach kobiety) w minimum 30% przypadkach.
Polska w rankingu
Pełny raport o kontakcie skóra do skóry po porodzie w Polsce jeszcze nie został opracowany. Pojawi się do końca października i trafi również na ręce Ministry Zdrowia. Tymczasem w Polsce złote medale otrzymały 33 szpitale, srebrne – 29 szpitali, szmaragdowe – 3 szpitale oraz 88 szpitali otrzymało brązowe medale.
Każdego roku widzimy niewielki wzrost w praktycznie wszystkich wskaźnikach oprócz bezpośredniego kontaktu skóra do skóry po porodzie przez cesarskie cięcie między matką a dzieckiem jeszcze na sali operacyjnej (położenie dziecka na piersiach kobiety). Tu nadal widzimy, że szpitale nie biorą sobie do serca zaleceń specjalistów, że ten kontakt przy cesarskim cięciu jest również ważny a może nawet i ważniejszy, bo zmniejsza negatywne skutki cesarskiego cięcia.
Województwo śląskie w rankingu
Województwo śląskie praktycznie w każdym rankingu znajdowało się w czołówce i tak też stało się i w tym roku. Z 36 ocenionych szpitali (czyli tych, dla których zostało wypełnionych minimum 30 ankiet) wyróżnienia otrzymało aż 29 szpitali:
- 6 szpitali otrzymało złoty medal,
- 5 szpitali otrzymało srebrny medal,
- 27 szpitali otrzymało brązowy medal
11 szpitali otrzymało podwójny medal (złoty + brązowy lub srebrny + brązowy). żaden ze szpitali nie otrzymał szmaragdowego medalu.
W tym roku po raz pierwszy w rankingu znalazł się Szpital Śląski w Cieszynie i otrzymał brązowy medal za wspieranie kangurowania w 71% przypadków porodów przez cesarskie cięcie. Z innych pobliskich szpitali w rankingu znalazły się również:
- Beskidzkie Centrum Onkologii. Szpital Miejski im. Jana Pawla II, Bielsko-Biała – srebrny medal,
- Wojewódzki Szpital Specjalistyczny nr 2, Jastrzębie Zdrój – brązowy medal,
- Szpital Miejski w Żorach – brązowy medal,
- Szpital Joannitas w Pszczynie samorządowa sp. z o.o. – brązowy medal
Kontakt skóra do skóry po porodzie
Prawo do kontaktu skóra do skóry po porodzie zostało zapisane w Standardzie Organizacyjnym Opieki Okołoporodowej. Jedynym powodem przerwania tego kontaktu powinno być tylko i wyłącznie zagrożenie życia matki lub dziecka. Wystąpienie zagrozenia oraz przerwanie kontaktu skóra do skóry powinno zostać odnotowane w dokumentacji medycznej. Tymczasem nadal w wielu miejscach powodem przerwania kontaktu skóra do skóry po porodzie jest chęć zważenia i zmierzenia dziecka po porodzie.
Kontakt skóra do skóry po porodzie to między innymi:
- wsparcie hormonalne dla kobiety i jej dziecka,
- Najlepszy sposób utrzymania optymalnej temperatury ciała noworodka,
- Redukcja stresu u noworodka i matki,
- Zasiedlenie noworodka dobroczynnymi bakteriami od matki,
- Zmniejszenie ryzyka krwotoku poporodowego,
- Najlepszy stara w karmienie piersią,
- Tworzenie się więzi między matką a dzieckiem,
- Zmniejszenie ryzyka depresji poporodowej.
Również powyższe działają przy cesarskim cięciu. Podczas operacji, dziecko po urodzeniu się może zostać położone na piersiach matki i tam spędzić najbliższy czas. Następnie kontakt skóra do skóry powinien być kontynuowany na sali operacyjnej tak długo, jak chce tego matka..jeśli z jakiś powodów kobieta nie może kontynuować kontaktu skóra do skóry, chce go przerwać, wtedy ten kontakt powinien być prowadzony przez ojca dziecka lub inną osobę wyznaczona przez matkę. Praktyka z innych krajów a takze z nielicznych szpitali, które stosują kontakt skóra do skóry przy cesarskim cięciu pokazuje, że takie rozwiązanie jest możliwe i korzystne dla kobiety i jej dziecka.
Kontakt skóra do skóry po porodzie jest bardzo ważny. W każdym szpitalu powinien być stosowany przy większości porodów. Przerywanie go natomiast powinno mieć miejsce tylko w przypadku zagrożenia życia matki lub dziecka lub na wyraźną prośbę matki.
Olga Vitoš
