Ranking Maluchy na Brzuchy to inicjatywa ogólnopolska. Jej celem jest szerzenie dobrych praktyk okołoporodowych, jakimi są wspieranie dwugodzinnego i nieprzerwanego kontaktu między matką a dzieckiem po porodzie drogami natury oraz wspieranie tego kontaktu przy cesarskim cięciu. Te pierwsze chwile po porodzie są bardzo ważne i procentują na przyszłość. Prezentujemy, jak wygląda w tym rankingu województwo śląskie, a w szczególności powiat cieszyński i jego najbliższe okolice.
Czym jest Ranking Maluchy na Brzuchy
Pierwszy Ranking powstał w 2019 z potrzeby uhonorowania szpitali, które przestrzegają prawa kobiet i dzieci do dwugodzinnego i nieprzerwanego kontaktu skóra do skóry po porodzie. To procedura, która powinna być wykonywana zawsze (poza małym odsetkiem medycznie uzasadnionych przypadków) według zapisów Standardu organizacyjnego opieki okołoporodowej. Niestety, jak się okazało w 2019 roku, jedynie 26 szpitali w całej Polsce spełniało założenie Standardu w przynajmniej 70% przypadków. To było zdecydowanie za mało. Na szczęście każdy rok przynosi wzrost wskaźników. Niewielki, ale jednak wzrost.
Sam Ranking to lista szpitali, które otrzymały jeden z 4 medali:
- złoty – za przestrzeganie prawa do dwugodzinnego i nieprzerwanego kontaktu skóra do skóry po porodzie drogami natury w przynajmniej 80% porodów,
- srebrny – za przestrzeganie prawa do dwugodzinnego i nieprzerwanego kontaktu skóra do skóry po porodzie drogami natury w 70-79% porodów,
- brązowy – za wsparcie kangurowania dziecka przez osobę towarzyszącą podczas cesarskiego cięcia w przynajmniej 70% porodów,
- szmaragdowy – za wsparcie bezpośredniego kontaktu skóra do skóry między matką a dzieckiem podczas operacji cesarskiego cięcia w przynajmniej 30% porodów.
Dane są pobierane z wyników ankiet Fundacji Rodzić po Ludzku, które są wypełniane przez kobiety po porodzie. Dane te dla każdego szpitala, który zebrał minimum 30 ankiet, są dostępne publicznie. Raport Maluchy na Brzuchy każdego roku opracowujemy w sierpniu. W tym roku pod uwagę były brane lata 2021-2023. Więcej o ankiecie Fundacji Rodzić po Ludzku, można dowiedzieć się ze strony www.gdzierodzic.info.
Województwo śląskie w Rankingu
Województwo śląskie w tym roku wysuwa się bardzo na prowadzenie. Aż 21 szpitali z 37 otrzymało medale, z czego 7 więcej niż 1. 3 szpitale otrzymały złote medale (Knurów, Łubionowa 3 w Katowicach i Mysłowice), 5 szpitali otrzymało srebrne medale, 19 szpitali otrzymało brązowe medale, a 1 szpital szmaragdowy (szpital w Raciborzu). Pierwszy raz w tym roku w rankingu pojawił się szpital poblisku powiatowi cieszyńskiemu. Jest to szpital w Jastrzębiu-Zdroju, który uzyskał brązowy medal za wsparcie w kangurowaniu dziecka po cesarskim cięciu przez bliską osobę w 72% porodów.
Szpital w Cieszynie niestety nie znalazł się w tegorocznym Rankingu. Jednak analizując wyniki ankiet Fundacji Rodzić po Ludzku za 1. połowę 2023 roku, wiemy, że szpital wspiera dwugodzinny i nieprzerwany kontakt skóra do skóry po porodzie drogami natury już w 94%! Także w przypadku cesarskiego cięcia aż 50% kobiet mogło liczyć na położenie dziecka na ich piersi do kontaktu skóra do skóry jeszcze w trakcie operacji. Niesamowicie cieszymy się z powodu tych wyników. Gratulujemy szpitalowi wspaniałej pracy w tym zakresie i czekamy na Ranking Maluchy na Brzuchy w przyszłym roku, w którym Szpital w Cieszynie zapewne już się znajdzie. Wyniki ankiet Fundacji Rodzić po ludzku za 1. półrocze 2023 roku już zostały przekazane szpitalowi przez stowarzyszenie Tulimy Mamy.
Po co nam kontakt skóra do skóry po porodzie?
Kontakt skóra do skóry po porodzie powinno się przeprowadzać bezpośrednio po porodzie i powinien nieprzerwanie trwać przez minimum dwie godziny. W tym czasie dziecko będzie pełzać po brzuchu (tzw. breast crawl), a także najprawdopodobniej znajdzie brodawkę sutkową i zacznie ssać.
Według przepisów Standardu organizacyjnego opieki okołoporodowej <bezpośrednio po urodzeniu należy umożliwić dziecku nieprzerwany kontakt z matką „skóra do skóry”, trwający dwie godziny po porodzie (…) Kontakt ten może być przerwany wyłącznie w sytuacji wystąpienia zagrożenia życia lub zdrowia matki lub noworodka, odnotowanego w dokumentacji medycznej.> To oznacza, że w zasadzie prawie każda matka i dziecko ten dwugodzinny i nieprzerwany kontakt powinni mieć. Kontakt skóra do skóry nie może być przerwany na przykład na mierzenie i ważenie dziecka.
Pierwszy kontakt między matką a dzieckiem zapewnia odpowiednią termoregulację dziecka. Ponadto maluch uspokaja się, więc poziom hormonów związanych ze stresem spada. To jest też moment, w którym zaczyna się karmienie piersią. Badania naukowe wskazują, że kobiety, które miały zapewniony kontakt skóra do skóry z dzieckiem i podczas niego karmiły piersią, mają łatwiejszą i dłuższą mleczną drogę. Stąd też wynika szereg korzyści związanych z karmieniem piersią generalnie, a więc lepsze zdrowie dziecka, mniej alergii, mniejsze prawdopodobieństwo cukrzycy, a dla mamy mniejsze prawdopodobieństwo zachorowania w przyszłości na nowotwór kobiecy (piersi, jajnika, macicy itd.). Kontakt skóra do skóry z dzieckiem po porodzie to też przeciwdziałanie krwotokowi poporodowemu oraz budowanie więzi między matką a maluszkiem.
Jak widać, dwugodzinny i nieprzerwany kontakt skóra do skóry po porodzie to same zalety. Dlatego taki kontakt można stosować zarówno w przypadku porodu drogami natury, jak i przez cesarskie cięcie.
Olga Vitoš – doula, Certyfikowana Doradczyni Laktacyjna, instruktorka hipnoporodu, jedna z inicjatorek akcji #MaluchyNaBrzuchy i #TulimyMamy. Strażniczka Rodzić po Ludzku na Śląsku.
